روایات گوناگونی در مورد نامگذاری آن حضرت به این نام مبارک نقل شده است که ما پیش از ترسیم این روایات خاطر نشان می‌سازیم که؛ نام مقدّس فاطمه از واژه «فطم» که به معنای بریدن و جدا کردن است، برگرفته شده است. بر این اساس هنگامی که گفته می‌شود:

«فطمتِ الامُ طفلها» و یا «فطمت الحبل» به این معناست که مادر، کودک خویش را از شیر برگرفت و یا ریسمان بریده شد.

علاّمه مجلسی در این مورد می‌گوید:

این گرایش‏ همان چیزی است که گفتیم می‏توانیم نام آن را " عشق و پرستش " بگذاریم‏ و بگوییم از مقوله " عشق و پرستش " است. این مطلب یک امر بسیار محسوسی هست که در انسان زمینه چیزی وجود دارد که ما آن را " عشق " می‏نامیم. عشق ، چیزی است مافوق محبت ، محبت در حد عادی ، در هر زمینه نیز در انسان وجود دارد ، زمینه چیزی که آن را معمولا " عشق " می‏نامند.

در زبان عربی می‏گویند کلمه " عشق " در اصل از ماده " عشقه‏ " است ، و " عشقه " نام گیاهی است که در فارسی به آن " پیچک " می‏گویند که به هر چیز برسد دور آن می‏پیچد ، مثلا وقتی به یک گیاه دیگر می‏رسد دور آن چنان می‏پیچد که آن را تقریبا محدود و محصور می‏کند و در اختیار خودش قرار می‏دهد.

یک چنین حالتی در انسان پیدا می‏شود و اثرش‏ این است که بر خلاف محبت عادی انسان را از حال عادی خارج می‏کند، خواب‏ و خوراک را از او می‏گیرد، توجه را منحصر به همان معشوق می‏کند، یعنی‏ یک نوع توحد و تأحد و یگانگی در او به وجود می‏آورد، یعنی او را از همه‏ چیز می‏برد و تنها به یک چیز متوجه می‏کند به طوری که همه چیزش او می‏شود، یک چنین محبت شدیدی.

در حیوانات چنین حالتی مشاهده نشده است. در حیوانات ، علائق حداکثر در حدود علائقی است که انسانها به فرزندانشان دارند. یا همسرها نسبت به هم دارند. اگر غیرت دارند، اگر تعصب دارند، هر چه که نسبت به‏ اینها دارند، در حیوانات هم کم و بیش پیدا می‏شود. ولی این حالت به‏ این شکل ، مخصوص انسان است.

اینکه اصلا ماهیت این حالت چیست، خود یکی از موضوعات فلسفه شده است. ابن سینا رساله مخصوصی دارد در " عشق " . همچنین ملاصدرا در کتاب اسفار در بخش الهیات ، صفحات زیادی‏ حدود چهل صفحه را اختصاص داده است به تفسیر ماهیت عشق که این حالت‏ چیست که در انسانها پیدا می‏شود ، کما اینکه امروز هم مسأله عشق در " روانکاوی " تحلیل می‏شود که واقعا ماهیت این حالت در انسانها چیست ؟

ویژگی امام در برخورد با مسایل خانواده، حرمتگذاری و درک شخصیت زنان بود. یعنی همسر را به عنوان خدمتکار یا عنصری که در خانه باید تدارکات و خدمات خانه را عهده‏دار شود، نمی‏دانستند. همسر را به عنوان یک همراه، همراز و چه بسا یک همفکر می‏دانستند هیچ‏گاه به همسرشان فرمانی ندادند که چیزی بیاور و چیزی را ببر یا این کار را بکن و این کار را نکن. اما خودشان مکررا این کار را برای خانم انجام می‏دادند. مثلاً می‏دانستند خانم فراموش می‏کنند قرصشان را بخورند و آن را به این ترتیب یادآوری می‏کردند ...

... خانم(همسر امام) می‏گفتند که چون بچه‏ هایشان شب تا صبح گریه می‏کردند و ایشان مجبور بودند تا صبح بیدار بمانند، امام شب را تقسیم کرده بودند. یعنی مثلاً دو ساعت ایشان بچه را ساکت می‏کردند و خانم می‏خوابیدند و بعد دو ساعت خودشان می‏خوابیدند و خانم بچه را نگه می‏داشتند. البته روزها که مشغول درس و بحث بودند، فرصتی برای نگهداری بچه‏ها نداشتند. فرزندانشان تعریف می‏کردند که ایشان با آنها بازی می‏کردند. یعنی بعد از تمام شدن درس ساعتی را به بازی با بچه‏ها می‏پرداختند و به این ترتیب به خانم در کار تربیت بچه‏ها کمک می‏کردند.

ایشان به پسر و نوه‏هایشان القا می‏کردند که از زنشان انتظار کار نداشته باشند و اگر کار کردند، محبت کرده‏اند. البته به دخترها نیز توصیه می‏کردند که کار کنند. در ابتدای عقد نصیحت می‏کردند که:
«سعی کنید با هم رفیق باشید. اگر مرد هستی و در بیرون از خانه هزاران مسأله داری، وقتی به خانه می‏آیی، ناراحتیهایت را پشت در بگذار و سعی کن با لطف و مهربانی داخل خانه شوی.»
از طرف دیگر به زن هم توصیه می‏کردند:
«تو هم ممکن است در خانه خیلی کار کرده و خسته باشی، ولی نباید خستگی خود را به شوهرت منتقل کنی. به استقبالش برو و زندگی گرمی برای خودتان درست کنید.»